Stulecie pomnika króla szwedzkiego Gustawa Adolfa w Chojnie

W sobotę 16 czerwca Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne Terra Incognita zorganizowało imprezę w związku z obchodami stulecia pomnika króla szwedzkiego Gustawa Adolfa w Chojnie. Spotkanie odbyło się w Miejskiej Bibliotece, gdzie krótki wykład o historii i znaczeniu pomnika wygłosił Michał Gierke.

Po wysłuchaniu referatu uczestnicy imprezy udali się na wycieczkę szlakiem chojeńskich pomników przedwojennych. Większość tych pomników już nie istnieje, jednakże przy pomocy przedwojennych fotografii udało się zlokalizować miejsca, w których się znajdowały. Jeden z nich, najstarszy, upamiętniający ofiary wojny prusko-francuskiej w zniesiony został w 1901 roku i znajdował się skraju parku przy zbiegu ulic Jagiellońskiej i Kościuszki. Pomnik składał się z obelisku, dwóch przedstawień greckiej bogini zwycięstwa Nike (figury te znajdują się obecnie przy kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa) oraz postaci umierającego żołnierza. Kolejny pomnik, również obchodzący w tym roku stulecie, znajdował się w dawnym parku miejskim przy dzisiejszej ulicy Szkolnej. Niestety, nie udało się ustalić dokładnego miejsca ekspozycji pomnika. Pomnik upamiętniał propagatora towarzystw gimnastycznych Friedricha Ludwiga Jahna. Trzeci pomnik, którego lokalizacji również nie udało się dokładnie ustalić, znajdował się na cmentarzu miejskim i upamiętniał ofiary I Wojny Światowej.

Głównym punktem programu wycieczki była wizyta na chojeńskim Wzgórzu Wisielców, na którym znajduje się pomnik upamiętniający Gustawa Adolfa. Pomnik ten, nazywany Szwedzkim Kopcem lub Szwedzkim Kamieniem, wzniesiony został w 1912 roku. Jego forma jest prosta – zbudowany został z kamieni polnych. Na jednej ze ścian został umieszczony duży kamień z dedykacją: „Dla upamiętnienia wyzwolenia Königsbergu dnia 27 grudnia 1630 przez szwedzkiego króla Gustawa Adolfa z wielkiej nędzy wojny trzydziestoletniej”. Na niektórych kamieniach tworzących pozostałe ściany zabytku wyryte zostały nazwy miejscowości. Każda nazwa określa pochodzenie danego kamienia – głazy zostały dostarczone z miejscowości, których mieszkańcy chcieli uczcić pamięć szwedzkiego króla. Na kilku kamieniach wyryto również nazwiska dowódców oddziałów wojsk, które rozgromił Gustaw Adolf. Dokładna historia oraz analiza pomnika ukaże się jesienią w IV tomie Rocznika Chojeńskiego.

Osoby, które posiadają jakiekolwiek informacje na temat dawnych chojeńskich pomników, proszone są o kontakt na jeden z adresów e-mail: nastrone@chojna.pl gierke@wp.pl lub osobiście w Punkcie Informacji Turystycznej.

Michał Gierke